پاسخ قرآن
قرآن کریم به عنوان کتاب مقدس اسلامی، دارای آموزههای عمیق و ارزشمندی است که ناظر به زندگی انسان در دنیاست. یکی از پیامهای کلیدی این کتاب مبارک، یادآوری موقتی بودن زندگی دنیوی و ضرورت درک صحیح از آن است. در سوره آل عمران آیه 14 آمده است: "زین للناس حب الشهوات من النساء والبنین والفراطالمکنت من الذهب والفضة والخیل المسومة والأنعام والحرث، ذلک متاع الحياة الدنيا". این آیه به ما یادآوری میکند که دنیا و آنچه در آن وجود دارد، فقط یک مقطع گذرا در زندگی انسان است و نباید در آن غره شد. دنیا به انسانها جذابیتهای فراوانی را ارائه میدهد؛ از زیباییها و لذات مختلفی که میتوانند دل هر انسانی را به خود جذب کنند. اما این جذابیتها تنها زینت زندگی دنیوی هستند و در نهایت، از بین میروند. از منظر قرآن، برای استفاده صحیح از دنیا باید نیت خالصی داشت. نیت در اعمال ما اهمیت بسزایی دارد و به ما کمک میکند تا در مسیر درست حرکت کنیم. استفاده از نعمتهای دنیوی باید در راستای رضایت خداوند و بهرهمندی از آخرت باشد. به تعبیر دیگر، نباید تنها به دنیا مشغول شد و آخرت را فراموش کرد. قرآن بر این نکته تأکید دارد که ما باید اعمال خود را بر اساس طاعت خداوند سامان دهیم. در سوره بقره آیه 177 نیز آمده است: "لَيْسَ الْبرَّ أَنْ تُوَلُّوا وَجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَن آمنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ وَآتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنَ السَّبِيلِ وَالسَّائِلِينَ وَفِي الرِّقَابِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ". این آیه به وضوح بیان میکند که برترین نیکیها آن نیست که فقط در سمت قبله نماز بخوانیم یا روزه بگیریم، بلکه عمل صالح در قرآن به کارهای خیر و کمک به نیازمندان هم اشاره میکند. بنابراین، جامعه اسلامی باید به فعالیتهایی اهتمام ورزد که انسانی، اجتماعی و، خدایی باشد. نیت انسان در هر کاری، در نهایت میتواند او را به سعادت و نجات برساند. اسلام به دنبال پرورش انسانهایی است که دلهایشان مملو از محبت و نوعدوستی باشد. در آموزههای قرآنی به خصوصیات بارز مومنان اشاره شده است، از جمله آنکه آنان به نیازمندان کمک میکنند و در پی کسب روزی حلال هستند. احدی از اهداف این آموزهها، تربیت انسانهایی باوجدان و متعهد به اخلاق نیکو است که در پی انجام اعمال خود به نیت پسندیده و کار خیر باشند. زندگی دنیوی اگرچه ممکن است جذاب و گوارا به نظر برسد، اما باید به خاطر سپرد که تمام این لذات و نعمتها به مرور زمان به پایان میرسند. خداوند به ما این فرصت را میدهد تا از نعمتهای خود بهرهمند شویم، اما در عین حال با توجّه به شرط نیت صالح، به یاد آخرت باشیم. به عنوان نمونه، یک فرد ممکن است با کسب ثروت بسیار، در واقع فقط به خود و لذاتش فکر کند. اما اگر این ثروت را به عنوان ابزاری برای خدمت به جامعه و کمک به نیازمندان تبدیل کند، آنگاه نه تنها در دنیای خود به تعالی رسیده است، بلکه در آخرت نیز مأمن و پناهی خواهد یافت. حس نیکی، صداقت و خواستن برای بهبود زندگی دیگران، میتواند به هر انسانی کمک کند تا زندگی هدفمندتری داشته باشد. در سوره نور آیه 37 نیز این مسأله آمده است که مومنان باید در وقتهای مختلف به تشخیص و انتخاب برآیند و برتریهای خود را در خدمت به دیگران جستوجو کنند. این امر نشاندهنده اهمیت مشارکت اجتماعی و نوعدوستی در جامعه مسلمانان است. در نهایت، هدف ما در زندگی باید این باشد که با نیتهایی خالص و الهی به استفاده از دنیا بپردازیم و از نعمتها به درستی بهرهبرداری کنیم. فراموش نکنیم که زندگی دنیا یک مسافرت کوتاه و گذراست و هدف ما در این سفر، شناسایی نیکیها و به کارگیری آنها در جهت رضایت خداوند و آخرتمان است. این یک دیدگاه کلیدی در قرآن است که ما را به استفاده معقول از نعمتهای دنیوی و اهمیت یاد خدا فرا میخواند. به عبارتی، ما همواره باید در تمام فعالیتهای دنیا، یاد خدا را فراموش نکنیم و با نیت الهی پیش برویم.
آیات مرتبط
زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ مِنَ النِّسَاءِ وَالْبَنِينَ وَالْقَنَاطِيرِ الْمُقَنَّطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ وَالْخَيْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَالْأَنْعَامِ وَالْحَرْثِ ۚ ذَٰلِكَ مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا
زینت برای مردم حب شهوات از زنان و پسران و انبارهای زیاد طلا و نقره و اسبان نشانهدار و چهارپایان و زراعت، اینها متاع زندگی دنیاست.
آل عمران : 14
لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وَجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَن آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ وَآتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنَ السَّبِيلِ وَالسَّائِلِينَ وَفِي الرِّقَابِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ
نیکوکاری این نیست که چهرههایتان را به سمت شرق و غرب بگردانید بلکه نیکوکاری کسی است که به خدا و روز آخرت و فرشتگان و کتاب و پیامبران ایمان داشته و مال خود را در حالی که به آن عشق میورزد به خویشاوندان و یتیمان و مسکینان و در راه ماندگان و سائلان و جهت آزادی فرزندان ستمدیده و اقامه نماز و پرداخت زکات بدهد.
بقره : 177
داستانی دلنشین
روزی عادل به یاد آیههای قرآن افتاد و فکر کرد که چگونه میتواند از دنیا برای آخرت خود استفاده کند. او تصمیم گرفت که در اقدامات روزمرهاش، یاد خدا را فراموش نکند و با نیت خالص و محبت به والدین و خانواده، برای آخرتش گام بردارد. به زودی متوجه شد که زندگیاش هر روز زیباتر و معنادارتر میشود.