پاسخ قرآن
زندگی انسان یکی از معماهای پیچیدهای است که همیشه ذهن بشر را به خود مشغول کرده است. در این میان، قرآن کریم به عنوان کتاب آسمانی مسلمانان، هدف زندگی و راه و روش صحیح زیستن را به وضوح بیان کرده است. در آیه 56 سوره ذاریات آمده است: "وَ مَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ". این آیه به ما میآموزد که هدف اصلی از آفرینش انسان، عبادت و بندگی خداوند است. اما مفهوم عبادت در قرآن تنها به پرستش و راز و نیاز محدود نمیشود، بلکه شامل اعمال نیک و انجام وظایف اجتماعی نیز میشود. عبادت در قرآن به معنای نزدیک شدن به خداوند، انجام کارهای نیک، و پیروی از دستورات او است. نحوه عبادت، به معنای تلاش در جهت بهبود زندگی فردی و اجتماعی ماست. در واقع، زندگانی دنیوی نیز برای مسلمانان امری مهم و مورد تأکید است. هدف اسلام از زندگی تنها خداپرستی محدود نیست، بلکه جامعهسازی و برقراری نظامهای سالم اجتماعی نیز از اهمیت ویژهای برخوردار است. در قرآن به ما آموخته میشود که باید در کنار عبادت و ارتباط معنوی با خدا، به دیگران نیز توجه کنیم و در تلاش برای بهبود شرایط زندگی افراد جامعه باشیم. به مانند آیه 151 سوره انعام که خداوند به پیامبر صلی الله علیه و آله دستور میدهد بگوید: "بهرهمندی از علم و دانش در همه ابعاد زندگی مهم است"، این نکته را به ما یادآوری میکند که هدف انسان تنها عبادت نیست، بلکه باید دانشی را کسب کنیم که در زندگی به ما کمک کند. این آیه به ما میگوید که علم و دانش در تمام ابعاد زندگی امری ضروریست و بدون آن نمیتوان به درستی به هدفی که خداوند از خلقت ما در نظر دارد، نائل شد. علم و دانش نه تنها موجب تقرب به خداوند میشود بلکه به ما کمک میکند تا در جامعهای که زندگی میکنیم نیز نقش موثری ایفا کنیم. در واقع، قرآن به ما یادآوری میکند که تنها با عبادت در نماز و دعا نمیتوانیم به هدف واقعی زندگی برسیم؛ بلکه با عمل به علم و تلاش برای اصلاح جامعه، نیز میتوانیم به تقرب به خداوند برسیم. در قرآن کریم، تأکید بر علم و تلاش مداوم به وفور یافت میشود. برای مثال، خداوند در آیات متعددی به مسلمانان سفارش میکند تا در جستجوی علم و دانش باشند. این نشان میدهد که هدف قرآن از عبادت را تنها در عبادت هایی مثل نماز و روزه نمیتوان خلاصه کرد. بلکه باید به دنبال کسب علم و دانش بود تا بتوانیم در زندگی فردی و اجتماعی موفق باشیم. بنابراین، میتوان نتیجه گرفت که هدف زندگی در قرآن، تشکیل یک زندگی متعادل است که در آن هم به خداوند و هم به جامعه اهمیت داده شود. یک مسلمان باید در تلاش باشد تا از طریق علم در همهی ابعاد زندگی پیشرفت کند و در عین حال به عبادت و بندگی خداوند نیز بپردازد. این دو بعد در واقع مکمل یکدیگر هستند و هیچکدام نمیتواند به تنهایی کافی باشد. یکی از ابعاد مهم دیگری که قرآن به آن تأکید میکند، ترویج اخلاق و نیکوکاری است. قرآن به ما آموزش میدهد که انسان باید در کنار عبادت، انسانیت خود را نیز تقویت کند. آیات زیادی در قرآن به بیان اهمیت اخلاق و رفتار نیکو با دیگران پرداختهاند. این امر نشاندهنده این است که ما باید در روابط اجتماعی خود نیز به بندگی خداوند بپردازیم و از این طریق رضایت او را جلب کنیم. در نهایت، سعادت واقعی انسان را نمیتوان تنها در عبادت و بندگی خداوند محدود کرد. سعادت واقعی هیچگاه از ارتباط نزدیک با خداوند و خلق خدا جدا نمیشود. انسانها باید در تلاش باشند تا در کنار عبادتهای فردی، زندگی اجتماعی سالمی را نیز بنا کنند. هدف نهایی، نزدیک شدن به خداوند و خدمت به خلق اوست. نتیجهگیری به طور کلی، قرآن کریم به ما یادآوری میکند که زندگی دارای ابعاد مختلفی است. به عنوان یک مسلمان، باید در تلاش برای کسب علم، بهبود جامعه و عبادت خداوند باشیم. این تماماً نشاندهندهی یک زندگی متعادل و معنادار است. قرآن به ما یادآوری میکند که سعادت نه تنها در بندگی فردی است، بلکه خدمت به دیگران و ارتقاء سطح زندگی اجتماعی نیز از ارکان مهمی است که باید به آن توجه داشته باشیم. در این مسیر، علم و دانش به عنوان ابزاری مهم برای رسیدن به هدفهای انسانی و الهی شناخته میشود. بنابراین، تلاش برای یادگیری و عمل به آن، جزء جدایی ناپذیر از زندگی انسانها در راستای تحقق هدفهای مقدس زندگی در قرآن است.
آیات مرتبط
وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ
و من جن و انسان را نيافريدم مگر برای اينکه مرا بپرستند.
ذاریات : 56
قُلْ تَعَالَوْا أَتْلُ ما حَرَّمَ رَبُّكُمْ عَلَيْكُمْ أَلَّا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًۭا
بگویید: بیایید تا آنچه را که خدا بر شما حرام کرده است بخوانم، که چیزی را با او شریک نکنید و به والدین نیکو رفتار کنید.
انعام : 151
داستانی دلنشین
روزی مردی در دهکدهای مشغول کار بود. او هر روز به یاد خدا و وظایف خود میافتاد و تلاش میکرد در کارهایش نیکو باشد. او به پاس عبادت خودش، آرامش و برکت در زندگیاش حس میکرد. همسایگانش از او الگو میگرفتند و زندگی بهتری را تجربه میکردند.