عمل نیک بدون ایمان ارزشی ندارد و باید با ایمان واقعی همراه باشد.
در قرآن کریم، عمل نیک از اهمیت ویژهای برخوردار است و به صراحت بیان شده که ایمان و نیکوکاری با هم پیوند خوردهاند. به عنوان مثال، در سوره بقره آیه 277، خداوند بیان میکند که نیکی تنها زمان معنا دارد که با ایمان همراه باشد: «إنما المؤمنون الذين آمنوا بالله ورسله ثم لم يرتابوا وجاهدوا بأموالهم وأنفسهم في سبيل الله؛ أولئك هم الصادقون». این آیه واضح میسازد که مؤمنان واقعی کسانی هستند که به خدا و پیامبرانش ایمان آورده و در جهاد با مال و جان خود تلاش میکنند. همچنین در سوره مومنون آیه 1 تا 11، خداوند در توصیف مؤمنان حقیقی میفرماید که کسانی که در نماز خود خاشع هستند و از لغو دوری میکنند و زکات میدهند، مراتب بالای بهشت برای آنان تضمین شده است. بر اساس این آیات، عمل نیک بدون ایمان به خدا و باور به اصول دینی، نمیتواند ارزش واقعی داشته باشد. همچنین در سوره مزمل آیه 20 ذکر شده که خداوند از بندگانش میخواهد تا با توجه به ایمان خود به عبادت بپردازند. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که هر گاه عمل نیک بدون ایمان باشد، تفاوت بنیادی ایجاد میشود و عمل خالص نمیتواند در کلام و کارکرد الهی تأثیرگذار باشد.
مؤمنان واقعی کسانی هستند که به خدا و رسولان او ایمان آورده، سپس تردید نکرده و با اموال و جانهای خود در راه خدا جهاد کردند؛ آنان صادقانند.
مؤمنان رستگار شدهاند.
پروردگارت میداند که تو کمتر از دو سوم شب را و نیمه آن و سیام آن را قیام میکنی و گروهی از کسانی که با تو هستند. و خداوند اندازه شب و روز را میداند. او میداند که شما هرگز نمیتوانید آن را حساب کنید. پس خداوند بر شما رحمت فرستاده است، بنابراین آنچه را که ممکن است از قرآن بخوانید.
روزی در صدر اسلام، مردی به نام حسن نزد پیامبر اسلام آمد و گفت: "ای پیامبر، من در آستانه یک عمل نیک هستم اما قلبم آرام نیست و به خدا ایمان ندارم." پیامبر فرمودند: "عمل نیک باید از دل پاک آغاز شود و بدون ایمان در مسیر نیست. حسن، ایمان را به دل خود راه بده و سپس اعمال نیک کن، که در آن صورت با وجود ایمان، کارهای نیک تو به طاعت خدا نزدیکتر میشود." حسن با این نصیحت در دل خود تغییر کرد و به سوی ایمان آمد. او تمامی اعمال نیک خود را با صفای دل انجام داد و در نتیجه از محبوبترین بندگان خداوند شد.