پاسخ قرآن
قرآن به عنوان کتاب آسمانی و وحی الهی، نه تنها راهنمایی معنوی برای پیروان خود میباشد، بلکه یک منشور جامع برای زندگی محترمانه و همزیستی مسالمتآمیز در جامعه بشری به شمار میآید. یکی از موضوعات کلیدی که در بسیاری از آیات قرآن به آن اشاره شده است، پیام صلح و دوستی است. این کتاب مقدس با تأکید بر اهمیت تسامح، محبت و احترام به دیگران، تلاش میکند تا تصویری روشن و فرهنگی از زندگی انسانی را به نمایش بگذارد. قرآن در واقع به عنوان یک کد اخلاقی عمل میکند که افراد را به سوی رفتارهای خوشرفتارانه و مثبت راهنمایی میکند. شاید یکی از برجستهترین آیات در این زمینه، آیهای از سوره مائده باشد که میفرماید: "به همین دلیل، کشتن یک نفر مانند کشتن همه مردم میباشد و نجات یک جان به مانند نجات همه مردم است". این آیه نهتنها خشونت را محکوم میکند، بلکه ارزش و کرامت انسانی را برجسته میکند. به عبارت دیگر، قرآن اعلام میکند که هر جان انسانی ارزشمند است و از دست دادن آن برابر با از دست دادن تمام بشریت است. این پیام به معنای تأکید بر احترام به زندگی و منع خشونت در هر شکلی است. همچنین، قرآن با اشاره به شرایط خاصی که ممکن است مسلمانان در آن قرار گیرند، به آثار دفاع در برابر ظلم میپردازد. به عنوان مثال، در سوره بقره آیه 190، خداوند میفرماید: "با کسانی که با شما میجنگند، در راه خدا بجنگید، اما فراتر نروید، زیرا خداوند متجاوزان را دوست ندارد." این آیه به وضوح نشان میدهد که در هنگام جنگ نیز باید به اصول انسانی و اخلاق پایبند بود. قرآن توجه به حقیقت و عدالت را به عنوان یک اصل اساسی در زندگی و جنگ معرفی میکند. به این ترتیب، به لحاظ نظری، قرآن به هیچ وجه جنگ و خشونت را به عنوان یک اصل پذیرفته شده تلقی نمیکند. بلکه برعکس، تأکید بر دوستی، دوستیپیشگی و صلح در آموزههای قرآنی حاکم است. در واقع، قرآن همواره ترغیب به آشتی و صلح را در شرایط مختلف به عنوان یک اولویت قرار میدهد. آیات قرآن نشان میدهد که برقراری صلح نه تنها یک هدف بلکه یک ضرورت انسانی است. علاوه بر این، در قرآن کریم، اهمیت نسبت به دیگران و احترام به خصلتها و فرهنگهای مختلف نیز قابل توجه است. سوره حجرات آیه 13 میفرماید: "ای مردم! ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم و شما را به عنوان قوم و قبیلههایی قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید." این آیه به وضوح بر اهمیت احترام به تنوع و وحدت انسانی تأکید میکند و بشریت را به همزیستی مسالمتآمیز دعوت میکند. قرآن در حقیقت الگوهای مختلفی از رفتار صلحآمیز، تسامح و احترام به دیگران را ارائه میدهد. این کتاب الهی، نه تنها مسلمانان را به حفظ صلح و همکاری با یکدیگر تشویق میکند، بلکه ترغیب به همکاری با اهل کتاب و پیروان ادیان دیگر را نیز در برخی آیات خود مطرح میسازد. برای مثال، در سوره مجادله آیه 11 آمده است: "خداوند شما را از همرزمانتان محکمتر میکند و شما را در کارهای نیکو یاری میدهد و در کنار هم مینشیند." اینگونه آموزهها نشان میدهد که تعاملپذیری و همزیستی با دیگران میتواند به وحدت و همبستگی در جامعه کمک کند. از دیگر جنبههای مهم قرآن که ما را به صلح و دوستی هدایت میکند، آموزههای اخلاقی و روحانی آن است. قرآن به پیروان خود میآموزد که با دیگران رفتار نیکو داشته باشند و از بحرانهای اجتماعی و مشکلاتی که منجر به خشونت میشوند، پرهیز کنند. در حقیقت، قرآن راههایی را برای رفع سوءتفاهمها و مشکلات در روابط انسانی ارائه میدهد. در پایان، میتوان گفت که پیام قرآن به بشریت، پیامی از صلح، دوستی و احترام به زندگی انسانها و اعتقاد به این است که همگان باید تلاش کنند تا جامعهای عاری از خشونت و ظلم ایجاد کنند. قرآن با دعوت به محبت و تسامح، انسانها را به سمت جامعهای با اعتماد به نفس و صلح آمیز ترغیب میکند. بنابراین، مطالعه و فهم آموزههای قرآنی نه تنها برای مسلمانان بلکه برای تمام بشریت به عنوان یک راهنما در مسیر پاکزیستن و همزیستی مسالمتآمیز در نظر گرفته میشود.
آیات مرتبط
من أجل ذلك كتبنا على بني إسرائيل أنه من قتل نفساً بغير نفس أو فساد في الأرض فكأنما قتل الناس جميعاً ومن أحياها فكأنما أحيا الناس جميعاً
به همین دلیل، بر بنیاسرائیل نوشتیم که هر کس انسانی را بدون ارتکاب قتل و فساد در زمین بکشد، مانند این است که همه انسانها را کشته است و هر کس انسانی را زنده نگه دارد، مانند این است که همه انسانها را زنده نگه داشته است.
مائده : 32
وَقَاتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَكُمْ وَلَا تَعْتَدُوا ۚ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ
و در راه خدا با کسانی که با شما میجنگند، بجنگید و از حد تجاوز نکنید؛ چراکه خداوند متجاوزان را دوست ندارد.
بقره : 190
داستانی دلنشین
روزی روزگاری، مردی بود که همواره در پی فهم دین خویش بود. او به مسجد میرفت و در مجالس مذهبی شرکت میکرد تا از علیمها و روحانیون درباره وجود خشونت در قرآن سوال کند. روزی یکی از اهل علم به او گفت: 'قرآن کتابی است که انسان را به صلح و مهربانی دعوت میکند. اگر به معنای آیات دقت کنی، خواهی فهمید که خشونت هرگز مطلوب نیست و تنها در شرایط خاص و با رعایت اخلاق مجاز است.' او با شنیدن این کلمات، آرامش خاصی در دلش احساس کرد و تا پایان عمر به نشر فرهنگ صلح و دوستی پرداخته و با خشونت ستیز کرد.