پاسخ قرآن
علامات آخر الزمان، وضوحی از منظر دینی و فرهنگی در قرآن کریم دارند که بهصورت غیرمستقیم با نشانههایی به بررسی این موضوع پرداخته شده است. در آیات مختلف این کتاب آسمانی، نشانههایی به عنوان نشانههای نزدیک شدن به قیامت و آخرالزمان ذکر شدهاند. این نشانهها علاوه بر اینکه کارکردی پیشبینیکننده دارند، به تعمیق فهم انسان درباب وقایع و تغییرات اجتماعی نیز کمک میکنند. به همین دلیل توجه به نشانههای آخر الزمان در قرآن کریم از اهمیت ویژهای برخوردار است. در سوره مائده آیه 54، خداوند به مؤمنان هشدار میدهد: "ای کسانی که ایمان آوردهاید، هر کس از شما که از دین خود برگردد، خداوند قومی را میآورد که خدا آنها را دوست دارد و آنها نیز خدا را دوست دارند." این آیه به ما گوشزد میکند که در آخر الزمان، باورها و ارزشهای دینی ممکن است دچار تحریف و تغییر شوند. در واقع، این آیه به تغییرات روحی و اخلاقی که ممکن است در جامعه رخ دهد، اشاره دارد و یادآوری میکند که انسانها باید در ایمان خود ثابتقدم باشند و از انحراف دوری کنند. نمونهای دیگر از نشانههای آخر الزمان را میتوان در سوره انبیاء آیه 1 مشاهده کرد: "زمانی که مردم از قیامت غافل هستند و نزدیک شدن آن را احساس نمیکنند، از آن گاهی به دنیا و زندگی دنیوی میپردازند که این خود از نشانههای آخرالزمان است." این آیه به زنگ خطری برای انسانها تبدیل میشود تا به این نکته توجه کنند که زندگی دنیوی آنها نباید باعث غفلت از واقعیتهای آخرت شود. انسانها در عصر حاضر باید به یاد داشته باشند که پناهگاه اصلی آنها تنها در ایمان و عمل صالح است. در سوره محمد آیه 38 نیز میخوانیم: "و اگر شما راه خدا را یاری نکنید، خداوند شما را پیروزی نخواهد داد." این آیه به وضوح نشان میدهد که کسانی که در مسیر دین و ایمان گام برنمیدارند، در زمان نزدیک به قیامت با سختی و عذاب مواجه خواهند شد. این امر به ما یادآوری میکند که مسئولیت ما در قبال دین و ایمان باید جدی گرفته شود و باید در تلاش برای یاری دین خدا باشیم. بهطور کلی، نشانههای آخر الزمان در قرآن به چند دسته تقسیم میشوند: نشانههای فردی، اجتماعی و طبیعی. نشانههای فردی شامل تغییرات در رفتارها و نگرشهای انسانها به یکدیگر و همچنین به خداوند است. در واقع، نابسامانیهایی که در رفتار فردی و اجتماعی مشاهده میشود، میتواند نشاندهنده نشانههای آخر الزمان باشد. از سوی دیگر، نشانههای اجتماعی نیز به برهمخوردن تعادل اجتماعی و اخلاقی در جوامع مختلف اشاره دارد. بهعنوان مثال، افزایش انحرافات اخلاقی، بیاعتقادی و تساهل در موارد دین از جمله نشانههای اجتماعی است. این رفتارها میتواند به سست شدن پایههای اعتقادی و اجتماعی جوامع منجر شود و منجر به نزدیک شدن به زمان قیامت گردد. از نشانههای طبیعی نیز نمیتوان غافل شد. تغییرات آبوهوایی و بلایای طبیعی که ممکن است اتفاق بیفتند، بهعنوان نشانههایی از قیامت و آخر الزمان بهشمار میروند. در قرآن کریم نیز به مواردی از این دست اشاره شده است. برای مثال، در سوره واقعه به حال زمین در روز قیامت اشاره شده که تمام معادلات طبیعی در هم خواهند شکست و این زمین بهگونهای دیگر خواهد شد. توجه به این نشانهها باید سبب شود انسانها به درک عمیقتری از وظایف دینی و انسانی خود دست یابند. با نگرش به نشانههای آخر الزمان در قرآن کریم، میتوانیم از خواب غفلت بیدار شویم و برای اصلاح خود و جامعهمان گامهای مؤثرتری برداریم. در این راستا، توجه به تربيت نفس و بیداری دینی و اخلاقی باید در اولویت باشد. انسانها باید نسبت به رفتارها و روحیات خود و دیگران واکنش نشان دهند و همواره در تلاش برای ارتقاء سطح فهم و آگاهی جامعه خود باشند. به این ترتیب، اشارات قرآن به نشانههای آخر الزمان فقط به اعتقاد به قیامت محدود نمیشود؛ بلکه بر لزوم تلاش مستمر و هشیاری دائمی انسانها در مسیر دین و فعالیتهای اجتماعی و فردی تأکید میکند. این امر به ما یادآوری میکند که هرگز نباید از مسئولیتهای انسانی و الهی خود غافل شویم و همواره باید در راه تعالی اخلاقی و ایمانی خود گام برداریم.
آیات مرتبط
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَن يَرْتَدَّ مِنكُمْ عَنْ دِينِهِ فَسَوْفَ يَأْتِي اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَهُ
ای کسانی که ایمان آوردهاید، هر کس از شما که از دین خود برگردد، خداوند قومی را میآورد که خدا آنها را دوست دارد و آنها نیز خدا را دوست دارند.
مائده : 54
اقْتَرَبَ لِلنَّاسِ حِسَابُهُمْ وَهُمْ فِي غَفْلَةٍ مُعْرِضُونَ
زمانی که مردم از قیامت غافل هستند و نزدیک شدن آن را احساس نمیکنند.
انبیاء : 1
وَإِن لا تَنصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ
و اگر شما راه خدا را یاری نکنید، خداوند شما را پیروزی نخواهد داد.
محمد : 38
داستانی دلنشین
روزی در بازار، محمد نشسته بود و در فکر عاقبت کارهایش بود. او به یاد آیات قرآن افتاد و احساس کرد که باید بیشتر به نشانههای آخر الزمان توجه کند. او به افرادی که در اطرافش بودند نگاه کرد و دید که بسیاری از آنها درگیر زندگی روزمرهاند و به یاد خدا نیستند. محمد تصمیم گرفت مرتباً به نماز و قرآن توجه کند و به دیگران نیز یادآور شود. او دید که وقتی به این کار پرداخته، خود را در مسیر درستی قرار داده و زندگیاش رنگ و بوی معنوی به خود گرفته است.