هدایت الهی وابسته به مشیت خداوند است که انتخابهای انسانها بر این موضوع تأثیر دارد.
در قرآن کریم به این حقیقت اشاره شده است که هدایت خداوند در اختیار اوست و بر اساس علم و حکمت او صورت می‌گیرد. به عنوان مثال، در سوره بقره، آیه 261، خداوند می‌فرماید: "خداوند هر که را بخواهد می‌هدایت کند". این بدان معناست که هدایت به اراده و مشیت خدا وابسته است. در برخی موارد، خداوند انسانها را به حال خود رها می‌کند تا انتخابهای خود را انجام دهند. این انتخاب‌ها می‌تواند بر اساس فطرت و رفتار خود آن‌ها باشد. در واقع، خداوند به انسانها آزادی اراده داده است و آن‌ها را به انتخابهای خوب یا بد می‌سازد. در سوره اعراف، آیه 178، می‌خوانیم: "و هر که را خدا بخواهد وعده خوبی به او می‌دهد، و هر که را بخواهد به عذاب خود دچار می‌کند". این بیانگر آن است که خداوند بسته به رفتار و اعمال انسانها، بعضی را هدایت و برخی را از هدایت محروم می‌سازد. علاوه بر این، در سوره مائده، آیه 41 نیز گفته شده است: "و اگر خداوند بخواهد، می‌توانست شما را یک امت واحد قرار دهد، اما او می‌خواهد شما را در آنچه به شما داده، بیازماید". این بدان معنی است که وجود اختلاف در میان انسانها بخشی از آزمون الهی است و هدایت و ضلالت بخشی از این آزمون است. لذا می‌توان نتیجه گرفت که هدایت و ضلالت، همگی از نشانه‌های قدرت و حکمت الهی هستند و انسانها با انتخابهای خود می‌توانند در مسیر هدایت یا ضلالت قرار بگیرند.
خداوند هر که را بخواهد می‌هدایت کند.
و هر که را خدا بخواهد گمراه کند، برای او راهنمایی نیست.
و اگر خداوند می‌خواست، می‌توانست شما را یک امت واحد قرار دهد.
روزی مردی با عقاید متفاوت به یک عارف مراجعه کرد و از او پرسید: "چرا برخی از انسانها هدایت نمی‌شوند؟" عارف با لبخند پاسخ داد: "فرزندم، خداوند به هر کس آزادی اراده داده است. بسیاری از انسانها خودشان انتخاب می‌کنند که در مسیر کدامین راه قدم بگذارند. شخصی که خود را برای هدایتی آماده نکرده است، ممکن است از هدایت بی‌بهره بماند. بنابراین همواره باید در جستجوی حقیقت باشیم و قلب خود را به سمت الهی باز کنیم."