فکر درباره گناه خود به خود گناه نیست، اما توبه و بازگشت به خداوند اهمیت دارد.
در قرآن کریم، موضوع گناه و توجه به آن به طور روشن بیان شده است. یکی از مهمترین آیات در این مورد آیه 54 سوره بقره است که میفرماید: "اِنَّما التَّوْبَةُ عَلَى اللَّهِ لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ السَّوءَ بِجَهَالةٍ ثُمَّ يَتُوبُونَ مِن قَرِيبٍ." این آیه به وضوح بر این نکته تأکید دارد که گناهان با آگاهی و علم صورت میگیرد و اگر کسی با عدم دانش و از روی جهل مرتکب گناه شود و سپس توبه کند، مشمول رحمت خداوند میشود. در واقع، در اینجا قابل ذکر است که تفکر در مورد گناه میتواند همراه با رحمت و عذرخواهی از خداوند باشد. از سوی دیگر، در سوره آل عمران آیه 135 آمده است: "وَالَّذِينَ إِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنفُسَهُمْ ذَكَرُوا اللَّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَمَن يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا اللّهُ" این آیه بر این نکته تأکید دارد که یادآوری خدا و طلب آمرزش از او پس از ارتکاب گناه، نه تنها مکافات آن گناه را میکاهد بلکه میتواند باعث آمرزش خداوند شود. بنابراین، صرف فکر کردن به گناه به خودی خود گناه نیست، بلکه بازگشت به خداوند و استغفار از آن اهمیت دارد. اگر انسان بخواهد نفس خود را کنترل کند و از گناه دوری کند، این اقدام او در راستای رشد روحانی او خواهد بود. در نهایت، هرگونه فکر یا حسرت در دل باید با نیت اصلاح و نزدیکی به خدا همراه باشد تا موجب پیامدهای منفی نشود.
توبه تنها بر عهده خداست برای کسانی که از روی نادانی کار زشتی انجام داده و سپس زود توبه میکنند.
و آنها که هرگاه کار زشتی کنند یا به خود ظلم کنند، خدا را یاد کرده و برای گناهانشان آمرزش میطلبند و کیست جز خدا که گناهان را ببخشد؟
روزی در یک دهکده کوچک، مردی به نام علی زندگی میکرد. او به خاطر کارهای ناپسندش احساس ناخرسندی میکرد. یک شب در خواب دید که در دادگاه الهی ایستاده است و تمام افکارش مثل عکس در برابرش به نمایش گذاشته میشود. علی ترسید، اما سپس یاد داستان یونس نبی افتاد و تصمیم گرفت توبه کند. صبح روز بعد با عزم راسخ شروع به جستجوی راههای نیکو کرد و به تدریج احساس آرامش و خوشحالی در دلش نشست.