نیت گناه میتواند اثرات منفی بر روح انسان داشته باشد، حتی اگر گناه انجام نشود.
در قرآن کریم، به مسأله نیت و اثر آن در زندگی انسانها اشاره شده است. در آیات متعدد، خداوند بر اهمیت نیت تأکید کرده است. به طور خاص، در سوره بقره آیه 225 آمده است که 'خداوند بر حساب نیتها آگاهی دارد'. این آیه به ما میگوید که حتی نیتهای ما مورد ارزیابی قرار میگیرند، پس این خود نشاندهنده این است که نیت گناه، اگر چه عملی نشود، توانایی اثرگذاری بر روح و روان انسان را دارد. همچنین در سوره انعام آیه 160 نیز خداوند میفرماید که 'هر کس کار نیکو کند، ده برابر آن اجر میبرد و هر کس کار بدی انجام دهد، تنها همانند آن گرفتار خواهد شد.' این بدان معناست که نیتی که انسان در دل دارد میتواند بر عملکرد و رفتار او تأثیر بگذارد و در آخرت هم با آن مواجه خواهد شد. به همین ترتیب، در سوره طلاق آیه 7، خداوند بر این نکته که 'خداوند از هر کس که تواناییاش را داشته باشد، هیچ چیزی جز آنچه را که توانسته است، تکلیف نمیکند'، تأکید میکند. این نکته نشان میدهد که اعمال و نیات انسان برآیندی از توانمندیهای او هستند. بنابراین، نیت گناه هرچند عملی نشود، میتواند تاریکیهایی را بر دل انسان بنشیند و در حقیقت، باید سعی کنیم نیات خود را پاک نگهداریم تا دچار عواقب بد روحی و اخلاقی نشویم.
خداوند بر کسی جز به اندازهی توان او تکلیف نمیکند. او را آنچه کسب کرده، و آنچه کرده است، خواهد بود...
هر کس کار بدی کند، تنها به مانند آن مجازات میشود و بر آنان ظلم نخواهد شد.
روزی از روزها، مردی در دل خود احساس گناه میکرد، چرا که به گناهی فکر میکرد که هرگز انجام نداد. او تصمیم گرفت تا از خدا طلب آمرزش کند و نیت خود را برای خودسازی تغییر دهد. برای او این تجربه بسیار آموزنده بود و به او یادآوری کرد که نیتها نیز از اهمیت بالایی برخوردارند.