صبر منفعل یعنی تحمل مشکلات بدون اقدام مؤثر، در حالی که صبر فعال به معنای تلاش و مقاومت در برابر چالشهاست.
صبر در قرآن به عنوان یکی از ویژگیهای نیکو بیان شده است و دو نوع آن، صبر فعال و منفعل، به شدت مورد بحث قرار گرفته است. صبر منفعل به معنای انتظار و تحمل درد و مشکلات بدون اقدام مؤثر است. در این حالت، فرد ممکن است در برابر مشکلات تسلیم شود و تنها در انتظار تغییرات باشد، بدون اینکه خود نقشی در ایجاد تغییر ایفا کند. این نوع صبر میتواند به ناامیدی و خستگی منجر شود. در مقابل، صبر فعال شامل اقدام و تلاش به همراه استقامت در برابر چالشهاست. در این حالت، فرد علاوه بر اینکه با مشکلات مقابله میکند و با اهداف مشخص به جلو میرود، از دعا و توکل به خدا نیز بهرهمند میشود. قرآن کریم در سوره بقره آیه 153 میفرماید: "ای کسانی که ایمان آوردهاید، از صبر و نماز یاری جویید. قطعاً خدا با صابران است." بنابراین، صبر فعال به معنای تلاش و پیگیری در جهت تحقق اهداف با ایمان به خداوند است. این نوع صبر نه تنها به فرد کمک میکند در برابر مشکلات مقاومت کند، بلکه به او انگیزهای میدهد تا به سمت اهداف خود حرکت کند. به همین دلیل، صبر فعال میتواند فرد را به موفقیت و آرامش در زندگی برساند، زیرا او با امید و تکیه به خداوند به سوی آیندهای بهتر میرود.
ای کسانی که ایمان آوردهاید، از صبر و نماز یاری جویید؛ قطعاً خدا با صابران است.
ای پسرم، نماز را برپا دار و به کار نیک فرمان ده و از کار زشت بازدار و بر آنچه به تو میرسد صبر کن، که این از کارهای مهم است.
پس صبر زیبا کن.
روزی روزگاری، مردی به نام حسین با مشکلات زیادی روبرو بود. او در ابتدا دچار ناامیدی شد و به فکر رهایی از دردهایش بود. اما روزی با دوستانش درباره قرآن صحبت کرد و آیات آن را مرور کرد. او با پی بردن به مفهوم صبر فعال، متوجه شد که میتواند با دعا و تلاش، بر مشکلاتش غلبه کند. حسین تصمیم گرفت به خدا توکل کند و روز به روز در تلاش برای بهبود زندگیاش باشد. به زودی او دید که زندگیاش با امید و تلاش تغییر کرده است.