برای دور ماندن از غیبت، باید آگاه باشیم که این رفتار باعث آزار دیگران میشود و همچنین تقوای الهی را رعایت کنیم.
در قرآن کریم، غیبت و تهمت به شدت نکوهش شده و در چندین آیه به این موضوع اشاره شده است. یکی از نکات مهم در دور ماندن از غیبت، حفظ پرهیزگاری و تقواست که در سوره النور آیه 19 تأکید شده؛ جایی که خداوند میفرماید افرادی که در پی تهمت به دیگران هستند، در عذاب دردناک قرار خواهند گرفت. برای اینکه از غیبت و تهمت دور بمانید، نخستین گام باید آگاهی به عواقب این اعمال باشد. در سوره الحجرات، آیه 12، خداوند مؤمنان را از گمانورزی نهی کرده و میفرماید که هیچگاه به یکدیگر تهمت نزنید و یکدیگر را عیبجویی نکنید. این آیات به ما یادآوری میکنند که زبان ما میتواند ابزار خیر یا شر باشد و باید مراقب آن باشیم. همچنین، باید اطراف خود را با افراد صالح و نیکوکار پر کنیم و همواره یادآور شویم که غیبت و تهمت جزئی از آفات اجتماعی و اخلاقی است که باید از آن دوری گزید. علاوه بر این، تقویت حس همدلی و شناخت دیگران نیز میتواند در جلوگیری از غیبت مؤثر باشد. حال میتوان با خود عهد بست که بدون اطلاع کامل از وضعیت یک فرد قضاوت نکنیم و از نشر شایعات بیاساس پرهیز کنیم. این کار نهتنها به نفع خود ما، بلکه به نفع جامعه نیز خواهد بود.
بهدرستی که کسانی که دوست دارند فحشا در میان مؤمنان منتشر شود، برای آنها عذابی دردناک در دنیا و آخرت خواهد بود و خداوند آنچه را انجام میدهید، میداند.
ای کسانی که ایمان آوردهاید، از بسیاری از گمانها بپرهیزید؛ بهراستی برخی از گمانها گناه است. و یکدیگر را غیبت نکنید. آیا کسی از شما دوست دارد که گوشت برادر خویش را مرده بخورد؟ قطعاً آن را منفور میدارید. و از خدا پروا کنید؛ بهراستی خداوند توبهپذیر و مهربان است.
روزی مردی در بازار، در حال صحبت با دوستانش بود و ناگهان غیبتی درباره یک نفر از آشنایان شروع کرد. یکی از دوستانش به او گفت: «چرا چنین میکنی؟ آیا نمیدانی که غیبت گناه بزرگی است؟» مرد لحظهای فکر کرد و ناگهان متوجه شد که حق دارد. او از آن به بعد سعی کرد از غیبت دوری کند و تا حد ممکن از زندگانی دیگران قضاوت نکند.