تفکر در مورد گناه به خودی خود گناه حساب نمیشود، اما باید مراقب بود که به عمل تبدیل نشود.
در قرآن کریم، مفهوم گناه و محاسبه آن به طور مستقیم بیان شده است. به طور کلی، گناه هم به عمل دیده میشود و هم به فکر و نیت. در سوره بقره آیه 286، آمده است که خداوند هر کس را تنها به اندازه توانش مکلف می‌کند و مانند بار گناهان بر دوش انسان نمی‌گذارد. این بدان معنی است که نیات و افکار انسان نیز مهم هستند و در محاسبه الهی مورد توجه قرار می‌گیرند. همچنین، در احادیث نبی مکرم اسلام آمده است که خداوند بر افکار و نیت‌های انسان نیز آگاهی کامل دارد. این بدان معناست که اگر فردی در ذهن خود گناهان را تصور کند اما در عمل به سمت آن نرود، این فکر به خودی خود نمی‌تواند موجب عذاب او شود، ولی اگر این افکار تبدیل به تصمیم و اقدام شوند، دیگر قابل بخشش نخواهند بود. لذا از یک سو نیت‌ها بسیار مهم هستند و از سوی دیگر، خداوند رحمتی عظیم دارد که بر گناهان ناخواسته خط کشیده میشود. در نتیجه، تفکر بر روی گناه به خودی خود مستحق عذاب نیست، اما انسان باید مراقب باشد که این افکار به عمل تبدیل نشود.
خداوند، هیچ‌کس را جز به اندازه ظرفیتش مکلف نمی‌سازد؛ برای او آنچه به دست آورده و بر او آنچه کسب کرده، خواهد بود.
ای همسران پیامبر، شما همچون سایر زنان نیستید؛ اگر تقوا پیشه کنید، سخن نرم نگویید مانند سخن زنان فریبنده.
سپس او را به صورت دیگری آفریدیم . پس برکت باد خداوند بهترین آفرینندگان.
در روزگاری دور، مردی به نام نبیل بود که همیشه خود را در فکر گناهانش سرزنش می‌کرد. یک روز به خاطر افکارش نزد حکیمی رفت و از او خواست تا به او بگوید آیا فکر کردن به گناه مجازات دارد یا نه. حکیم به او گفت: "نبیل، فکر اشتباه است، اما اگر به عمل تبدیل نشود، نباید خود را بازخواست کنی. خداوند رحمت و بخشش زیادی دارد. از این پس، به جوانب مثبت فکر کن و گام‌هایی مثبت بردار." این کلمات در دل نبیل جا گرفت و او تصمیم گرفت با نیت‌های خوب زندگی‌اش را تغییر دهد.