برای عادل بودن، باید به عدالت در تمامی امور پابند باشید و از تعصب و پیشداوری پرهیز کنید.
عادل بودن یکی از ویژگیهای برجستهای است که در قرآن کریم به آن تأکید شده است. در سوره نساء آیه 135، خداوند به مؤمنان دستور میدهد تا به عدالت قیام کنند، چه در مورد خودشان، چه در مورد والدین و چه در مورد نزدیکان. این آیه به وضوح بیان میکند که عدالت باید بدون ترس و بدون توجه به مسائل شخصی لحاظ شود. همچنین در سوره مائده آیه 8 نیز خداوند مؤمنان را به رعایت عدالت و صداقت در شهادت توصیه میکند. عادل بودن در شناخت و تعامل با دیگران، به ویژه در قضاوت کردن و برخورد با مشکلات اخلاقی کاربرد دارد. برای رسیدن به این ویژگی، انسان باید از پیشداوریها و تعصبات پرهیز کند و با عقل و انصاف تصمیم بگیرد. یکی از روشهای تقویت احساس عدالت در خود، تلاوت قرآن و تفکر در آیات آن است. با توجه به داستانهای انبیاء در قرآن و وقایع تاریخی، میتوانیم از رفتار عادلانه آنها الهام بگیریم. برای مثال، در سوره قصص، میبینیم که چگونه پیامبر موسی (ع) در مواجهه با ظالمین و حاکمان وقت به عدالت پایبند بود. همچنین، یادآوری اینکه خداوند بر تمامی اعمال ما نظارت دارد، میتواند به ما در حفظ حس عدالت در دستها و افکارمان کمک کند. میتوانیم هر روز با دعا و توبه برای ارتقاء خود به سمت یک انسان عادل تلاش کنیم.
ای کسانی که ایمان آوردهاید! به عدالت و انصاف قیام کنید و برای خدا شهادت بدهید، هر چند به زیان خودتان یا پدر و مادر یا خویشاوندان شما باشد. اگر کسی غنی یا فقیر باشد، خداوند نسبت به آنها سزاوارتر است، پس از خواهشهای نفس پیروی نکنید که به عدل برنخورید. و اگر تمرد کنید یا از آن اعراض کنید، خداوند از آنچه انجام میدهید آگاه است.
ای کسانی که ایمان آوردهاید! برای خدا قیامکنید و به عدالت شهادت بدهید. و خشم قومی شما را به آنکه عدالت نکنید وادار نکند. عدالت کنید که آن به تقوا نزدیکتر است. و از خدا بترسید. که خداوند به آنچه انجام میدهید آگاه است.
در روزگاری دور، مردی به نام حسن بود که به عدالت معروف بود. او هیچوقت در قضاوتهای خود تبعیض قائل نمیشد و همواره سعی میکرد با انصاف به مشکلات مردم رسیدگی کند. روزی، فردی به او شکایت کرد که دیگران به او ظلم کردهاند. حسن با شنیدن این شکایت به منزل آن فرد رفت و با دقت تمام جوانب موضوع را بررسی کرد. در نهایت، او با دلایل محکم و بدون هیچگونه تعصبی، حکم عادلانهای صادر کرد که همه را راضی کرد. این رفتار حسن باعث شد که از آن پس مردم بیش از پیش به او اعتماد کنند و او به عنوان مثالی برای عدالت در شهر معروف شد.