نهادینه کردن رفتارهای اخلاقی نیازمند تلاش مداوم و یادگیری از آیات قرآن است.
نهادینه کردن رفتارهای اخلاقی در خود نیازمند تلاش مستمر و عمیق در تمامی جنبههای زندگی است. یکی از ابزارهای موثر در این زمینه، قرآن کریم است. آیات قرآن به ما اصول اخلاقی را یادآوری میکند که میتوانیم در زندگی روزمره خود به کار ببندیم. برای مثال، در سوره بقره آیه 177، خداوند بیان میکند که نیکی تنها به رو کردن صورت به سمت شرق و غرب نیست، بلکه ایمان به خدا، روز قیامت، ملائکه و کتابها و انبیاء و همچنین بخشش مال و کمک به نزدیکان و یتیمان و نیازمندان، از جمله ویژگیهای شخصیتی است که باید در خود پرورش دهیم. این آیه به ما یادآوری میکند که در حوزههای مختلف زندگی، باید اخلاق و رفتارهای انسانی را در نظر بگیریم. علاوه بر این، سوره حجرات آیه 11 و 12 به ما تأکید میکند که باید از قضاوت و سخنچینی پرهیز کنیم و همدیگر را به نیکی و صداقت دعوت کنیم. این امر نیازمند داشتن نگرش مثبت و دقت در انتخاب کلمات و رفتارهای خود است. از دیگر نکاتی که در قرآن یادآوری شده، حفظ آرامش و صبر در شرایط دشوار است. در سوره بقره آیه 153، خداوند مؤمنان را تشویق میکند که از صبر و نماز یاری جویند. این روشها نه تنها به نهادینه کردن رفتارهای اخلاقی کمک میکند، بلکه به ایجاد آرامش و رضایت درونی نیز منجر میشود. در نهایت، موفقیت در نهادینه کردن رفتارهای اخلاقی مستلزم تکرار و تمرین مستمر و همچنین درخواست کمک از خداوند است. با توکل به خدا و تلاش در راستای تقویت روحیه اخلاقی، میتوانیم به شخصیت بهتری دست یابیم و در راستای رضایت پروردگار و برقراری روابط انسانی سالم قدم برداریم.
نیکی، آن نیست که روی خود را به سمت شرق و غرب کنید، اما نیکی آن کسی است که به خدا و روز قیامت و فرشتگان و کتاب و پیامبران ایمان دارد و مال خود را با اینکه خودش به او عشق میورزد به خویشاوندان و یتیمان و نیازمندان و در راه ماندگان و سوالکنندگان و برای آزاد کردن بردگان بدهد و نماز را برپا دارد و زکات را بپردازد و وعدههای خود را در هنگامی که عهد بستند، وفا کند و در سختیها و مشکلات و هنگام جنگ صبر کند. اینها کسانی هستند که راستگو هستند و اینها همان پرهیزکاران هستند.
ای کسانی که ایمان آوردهاید، مردمی از قوم دیگر را مسخره نکنید، شاید آنها بهتر از شما باشند. و یکدیگر را غیبت نکنید و به هم تهمت نزنید. و نام زشت، پس از ایمان، بدترین نام است. و هر کس توبه نکند، همانها ظالماند.
ای کسانی که ایمان آوردهاید، از صبر و نماز یاری جویید؛ قطعاً خدا با صابران است.
روزی روزگاری مردی به نام امیر بود که به دنبال نیکوکردن رفتارهای خود بود. او به نصایح قرآن رجوع کرد و در سوره بقره آیه 177 خواند که نیکی فقط به صورت ظاهری نبوده بلکه اعمال نیک و ایمان واقعی است. بنابراین تصمیم گرفت بیشتر به انسانها کمک کند و نسبت به آنها مهربان باشد. روز به روز با رفتارهای نیکو خود، دیگران را نیز تحت تأثیر قرار داد و زندگیشان پر از محبت شد. اینگونه او توانست نیکوکاری و رفتارهای اخلاقی را در دل خود براساس آیات قرآن نهادینه کند.