چگونه بر زبان‌مان کنترل بیشتری داشته باشیم؟

کنترل بر زبان و گفتار یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که در قرآن کریم به آن اشاره شده و بر اهمیت آن تأکید گردیده است. گفتار نه تنها جزء زندگی روزمره ماست، بلکه می‌تواند بسیاری از جنبه‌های شخصیت و افکار درونی ما را نمایان سازد. به همین دلیل است که قرآن با دقت ویژه‌ای به این موضوع پرداخته و می‌خواهد تا انسان‌ها را به تأمل در نوع گفتار و زبان خود تشویق کند. در سوره لقمان، آیه 19، خداوند به ما توصیه می‌کند که "وَاقْصِدْ فِي مَشْيِكَ وَاغْضُضْ مِنْ صَوْتِكَ إِنَّ أَنكَرَ الأصْواتِ لَصَوْتُ الْخَفِيضِ". این آیه به ما می‌آموزد که چگونه باید در رفتار و گفتار خود ملایمت و نرمش داشته باشیم. بیان این نکته که "صدای خفیض" برتر از دیگر صداهاست، نشان‌دهنده این است که نحوه بیان کلمات و لحن صحبت ما می‌تواند تأثیر زیادی بر افراد و محیط اطراف ما بگذارد. علاوه بر این، در سوره بقره، آیه 83، خداوند به بنی‌اسرائیل می‌گوید: "وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَائِيلَ لا تَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَلِذِي الْقُرْبَىٰ وَالْيَتَامَىٰ وَالْمَسَاكِينِ". این آیه بر اهمیت گفتار نیکو و رفتار پسندیده با دیگران تأکید دارد. در حقیقت، این نوع رفتار و گفتار موجب تحکیم روابط اجتماعی و انسانی خواهد شد. برای درک عمیق‌تر اهمیت کنترل زبان و گفتار، باید به این نکته توجه کنیم که گفتار ما می‌تواند تأثیرات مثبت یا منفی بر زندگی ما و دیگران بگذارد. وقتی ما از زبان خود برای بیان حقیقت و محبت استفاده می‌کنیم، می‌توانیم جامعه‌ای بهتر و شادتر بسازیم. برعکس، با گفتار زشت و بی‌ملاحظه، می‌توانیم آسیب‌های بزرگی به روابط خود و دیگران وارد کنیم. تنها دانستن اهمیت کنترل بر زبان کافی نیست. ما باید راهکارهای عملی برای این کنترل نیز داشته باشیم. یکی از این راهکارها، دعا و استمداد از خداوند است. دعا می‌تواند ما را به سمت اصلاح رفتار و گفتار سوق دهد. دعای "اللّهُمَّ اهدِني لِكَلمَاتِ الحَقِّ" (خدایا، مرا به کلمات حقیقت هدایت کن) یکی از دعاهایی است که می‌تواند در این مسیر به ما کمک کند. این دعا به ما یادآوری می‌کند که همیشه باید به دنبال حقیقت و کلمات درست باشیم. فکر کردن به عواقب صحبت‌های خود پیش از بیان آن‌ها نیز یکی دیگر از روش‌های کنترل زبان است. مهم است که هنگام صحبت، به یاد داشته باشیم که آیا کلمات ما می‌تواند به دیگران آسیب بزند یا خیر. آیا این گفتار باعث ایجاد تنش یا سوء تفاهم خواهد شد؟ اگر قبل از بیان کلمات در مورد عواقب آن‌ها فکر کنیم، می‌توانیم از بسیاری از مشکلات و تنش‌ها جلوگیری کنیم. رابطه نزدیک با خداوند نیز می‌تواند بر کنترل زبان و گفتار ما تأثیر بگذارد. نماز و دعا به ما کمک می‌کند تا به یاد داشته باشیم که زبان ما نعمت بزرگی است که باید به درستی از آن استفاده کنیم. با نزدیک شدن به خداوند و طلب یاری از او، می‌توانیم توانایی بهتری برای کنترل زبان خود پیدا کنیم. نتیجه‌گیری این است که کنترل بر زبان و گفتار موضوعی بسیار مهم و حیاتی است. قرآن کریم با آیات خود ما را به سمت تفکر در نوع گفتار و رفتارمان هدایت می‌کند. با دعا و استمداد از خداوند، فکر کردن به عواقب سخنان خود و حضور در ارتباط نزدیک با خدا، می‌توانیم زبان خود را کنترل کنیم و از آن به عنوان وسیله‌ای برای کار نیک، محبت و حقیقت استفاده نماییم. به یاد داشته باشیم که "زبان در دستان ماست" و اینکه چگونه از آن استفاده می‌کنیم، به شخصیت و سرنوشت ما بستگی دارد.