نفاق در دل به واسطه وابستگی به دنیا و فشارهای اجتماعی شکل می‌گیرد. صداقت و ارتباط قوی با خدا بهترین راهکار برای غلبه بر نفاق است.
نفاق، به معنای پنهان کردن حقیقت و ابراز خلاف آن، یک موضوع مهم در قرآن است. در قرآن، خداوند به صراحت نفاق را مذمت کرده و بر لزوم صداقت و راستگویی تأکید کرده است. نفاق در دل زمانی شکل می‌گیرد که فرد به دو دلیل عمده دچار تردید و دوگانگی می‌شود. اولین دلیل، وابستگی به دنیا و تمایلات نفسانی است. مثلاً از آیه 8 سوره بقره می‌توان فهمید که منافقان، ایمان خود را پنهان کرده و به مردم نشان می‌دهند که مؤمن هستند، در حالی که در دل ایمان ندارند. این شکاف بین ادعا و باطن، ریشه در عدم اعتقاد واقعی به خدا و آخرت دارد. دومین دلیل، تأثیرات اجتماعی و فشارهای فرهنگی است. زمانی که فرد می‌بیند که دیگران رفتارها و عقایدی را که با ارزش‌های او تناقض دارد، ارائه می‌دهند، ممکن است برای جلب توجه و پذیرش جامعه، دست به نفاق بزند. خداوند در آیه 21 سوره منافقون به این موضوع اشاره می‌کند که اینان با دو رویی به زندگی خود ادامه می‌دهند و از عواقب کلام و عمل خود غافل‌اند. برای مقابله با نفاق، بهترین راه، توبه حقیقی، صدق و تلاش برای تقویت ارتباط با خداست تا قلب انسان از نفاق پاک و به سمت ایمان واقعی سوق یابد.
از مردم کسانی هستند که می‌گویند به خدا و روز قیامت ایمان آورده‌ایم، در حالی که مؤمن نیستند.
تنها کسانی به آیات ما ایمان می‌آورند که وقتی به آنها یادآوری می‌شوند، سجده می‌کنند و خدا را حمد می‌گویند و خود را متکبر نمی‌دانند.
روزی دو دوست قدیمی در کافه نشسته بودند و درباره زندگی خود صحبت می‌کردند. یکی از آنها به نام امیر، احساس می‌کرد که در زندگی‌اش دوگانگی وجود دارد. او همیشه سعی می‌کرد مثل دیگران به نظر بیاید، ولی در دلش نارضایتی داشت. دوستش به او گفت: "امیر، چرا حقیقت خودت را نشان نمی‌دهی؟ نفاق فقط درد تبدیل به دروغ است." این حرف بر دل امیر نشست و او تصمیم گرفت با خود صادق باشد و از آن روز، زندگی‌اش تغییر کرد و توانست با آرامش بیشتری زندگی کند.